Πόντο - πόντο μετρώ τον Πόντο (2ο μέρος)

Παλιό σοκάκι της Οινόης

Σαμψούντα, Κερασούντα: άσ’το καλύτερα...

Συνεχίζοντας προς την Τραπεζούντα, περάσαμε από την Σαμψούντα (Samsun) και την Κερασούντα (Giresun), με σκοπό ενδεχομένως να καταλύσουμε σε μία από τις δύο πόλεις. Τελικά όμως ούτε καν που σταματήσαμε: και οι δύο είναι αρκετά μεγάλες πόλεις, από τις μεγαλύτερες του Πόντου, κι έχουν καταστραφεί από τη γνωστή σύγχρονη τουρκική αρχιτεκτονική, που έχει μετατρέψει τις επαρχιακές πόλεις σε δάση ακαλαίσθητων, γκρίζων πολυκατοικιών που αποπνέουν μιζέρια – πραγματικά, οι πολυκατοικίες που χτίστηκαν στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονικής με την αντιπαροχή είναι κλάσεις ανώτερες...

Τραπεζούντα: πολλοί πολύ Πόντιοι

Δρόμο πήραμε δρόμο αφήσαμε λοιπόν, περάσαμε από την Οινόη ή Ούνιε (Ünye) περάσαμε ήδη βράδυ και υπό δυνατή βροχή και την Τρίπολη ή Τιρέμπολου (Tirebolu), και φτάσαμε αργούτσικα στην Τραπεζούντα. Είχαμε βρει στον ταξιδιωτικό οδηγό ένα ξενοδοχείο που φαινόταν καλό και προσπαθήσαμε να το βρούμε. Ακολουθώντας το γνωστό αξίωμα «ρωτώντας πας στην Πόλη», αρχίσαμε να ρωτάμε περαστικούς. Τι το θέλαμε; Αριστερά μάς έλεγε ο ένας, δεξιά ο άλλος... Τελικά βρήκαμε το ξενοδοχείο περίπου κατά τύχη.

Άποψη της Τραπεζούντας (και στο βάθος θάλασσα)

Σημείωση 1^η: το ζεστό νερό στα ξενοδοχεία

Σ’όσα ξενοδοχεία ή πανσιόν τηλεφωνούσαμε για να ρωτήσουμε λεπτομέρειες, ρωτούσαμε κι αν υπήρχε ζεστό νερό. Τελικά διαπιστώσαμε ότι η σωστή απάντηση, αυτή που θέλαμε, δεν ήταν «υπάρχει» (“var”), αλλά «24 ώρες» (“24 saat”), δηλαδή δεν κλείνει ο θερμοσίφωνας μετά τη δύση του ηλίου...

Σημείωση 2^η: ο προσανατολισμός στις τουρκικές πόλεις

Υπάρχει ένας αλάνθαστος τρόπος να προσανατολιστείς σε μια τουρκική πολή: να βρείς τη λεωφόρο Ατατούρκ που σίγουρα θα υπάρχει στο κέντρο της. Ο δεύτερος πιο κεντρικός δρόμος είναι πιθανό να ονομάζεται λεωφόφος Ινονού, ενώ σε ορισμένες πόλεις υπάρχει και μια λεωφόρος που το όνομά της είναι η ημερομηνία κατά την οποία πέρασε από εκεί ο Κεμάλ το 1919, πηγαίνοντας να ξεκινήσει τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας (İstıklâl Savaşı) του 1919-22, δηλαδή τον πόλεμο εναντίον του ελληνικού στρατού που εκστράτευσε στη Μικρασία.

Η ιστορική Τραπεζούντα

Το προαύλιο της Αγ. Σοφίας Τραπεζούντας. Νομίζω ότι η γούρνα χρησίμευε για κολυμπήθρα... Κάτω από τον λόφο, θάλασσα.

Ιστορική πόλη η Τραπεζούντα (Trabzon) και αυτό της φαίνεται, παρόλο που κι αυτή έχει σε μεγάλο βαθμό καταστραφεί από τις γνωστές κακάσχημες πολυκατοικίες. Υπάρχουν μερικά συμπαθητικά σοκάκια. Πίσω από το ξενοδοχείο μας υπήρχε ένα κτήριο που η αρχιτεκτονική του θύμιζε αυτή των ελληνικών σχολείων της Κων/πολης. Επίσης, η πόλη έχει ένα ιστορικό μουσείο, που ήταν το εντυπωσιακότατο σπίτι ενός Χριστιανού εμπόρου, η οικία Κωστάκη. Φαίνεται ότι αυτός ο κύριος, Κωστάκης Θεοφυλακτώφ ή κάπως έτσι είναι ολόκληρο το όνομά του, ήταν τραπεζίτης από τη Ρωσία. Κρίνοντας από το όνομα, υποψιάζομαι ότι ίσως και να ήταν Ελληνο-ρώσος ή και Έλληνας στην καταγωγή με ρωσική υπηκοότητα. Επίσης, στην Τραπεζούντα υπάρχει ένα κάστρο και μια πολύ εντυπωσιακή βυζαντινή εκκλησία. Βρίσκεται σ’ένα ψηλό σημείο της πόλης κι έχει θέα στη θάλασσα. Όλα αυτά βέβαια τα είδαμε κάτω από βροχερό καιρό – ήταν Ιούνιος, αλλά η Μαύρη Θάλασσα φημίζεται για τον μουντό και βροχερό καιρό της, χάρη στον οποίο είναι και καταπράσινα τα τοπία της.

Το Ρίζε: βοήθεια!

Άποψη του Ρίζε από το Ινστιτούτο Τσαγιού

Μείναμε και δεύτερο βράδυ στην Τραπεζούντα. Αποφασίσαμε να μην ψάξουμε άλλο ξενοδοχείο στο Ρίζε (Rize), που δεν είναι πολύ μακριά, κι απλώς να χρησιμοποιήσουμε την Τραπεζούντα ως βάση για μια εξόρμηση στο Ρίζε (νομίζω ότι στα ελληνικά ονομάζεται Ριζούπολη). Και πολύ καλά κάναμε! Το Ρίζε ήταν μια λίγο τρομακτική εμπειρία. Γκρίζα και μουντή πόλη κι αυτή, αλλά κυρίως μας φάνηκε πάρα πολύ κλειστή: ελάχιστες γυναίκες κυκλοφορούσαν στους δρόμους και νιώθαμε να μας κοιτάζουν περίεργα γιατί αμέσως αντιλαμβάνονταν ότι ήμασταν ξένοι – υποψιαστήκαμε ότι οι μόνοι ξένοι που έχουν δει στην πόλη είναι οι -χμ- εργαζόμενες που καταφτάνουν από το πρώην ανατολικό μπλοκ... Από το Ρίζε είναι και η καταγωγή του νυν πρωθυπουργού της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (αν και μεγάλωσε στην Κων/πολη). Επίσης στο Ρίζε υπάρχει το περίφημο Ινστιτούτο Τσαγιού που ίδρυσε ο Ατατούρκ στις παρυφές τις πόλεις (με θέα κάτω στην πόλη και τη θάλασσα). Το τσάι είναι ένα από τα προϊόντα που παράγει η Μαύρη Θάλασσα – και καταναλώνεται πολύ στην Τουρκία. Το Ινστιτούτο Τσαγιού λοιπόν, το Çay Enstitüsü ή Çay Kurumu, γνωστό ως Çaykur, προάγει την τσαγοκαλλιέργεια και παράγει και την ομώνυμη μάρκα τσαγιού. Καθίσαμε λοιπόν στον κήπο του Ινστιτούτο, όπου υπάρχει τεϊπωλείο. Επειδή όμως έτσι κι αλλιώς δεν εκτιμάμε το τσάι του Çaykur, είπαμε να παραγγείλουμε ένα πράσινο τσάι, μήπως κι ήταν καλύτερο... Τι το θέλαμε; Με επιδέξιες κινήσεις, το τσάι πότισε τα γλαστράκια γύρω από το τραπέζι μας...